Terapia metodą Warnkego

Terapia metodą Warnkego składa się z dwóch etapów.

ETAP I Praca nad nieprawidłowościami w zakresie funkcji podstawowych (Cele terapii ustalane są podczas diagnozy)

ETAP II Utrwalenie celów osiągniętych w pierwszym etapie

Terapia metodą Warnego zakłada systematyczność i powtarzalność realizowanych treningów słuchowych, wzrokowych i motorycznych. Aby zwiększyć skuteczność pomocy, wskazane jest stosowanie się do poniższych wskazówek:

- najlepszą formą jest połączenie godzinnej terapii w gabinecie z terapeutą (minimum raz na tydzień) z treningiem w domu (do pięciu/sześciu jednostek treningowych wykonywanych samodzielnie)

- pacjent może również wykonywać wyłącznie trening domowy, o ile terapeuta nie zaleci dodatkowych godzin terapii w gabinecie

-inną opcją proponowaną przez terapeutę może być ograniczenie się do treningu w gabinecie, bez wsparcia treningiem domowym (w przypadku gdy jego wykonywanie jest niemożliwe z różnych powodów)

- trening w gabinecie pozwala na prowadzenie treningu funkcji podstawowych oraz treningu lateralnego trening w warunkach domowych pozwala na prowadzenie treningu funkcji podstawowych

- pełny trening przeprowadzony wraz z treningiem lateralnym przynosi dwa razy lepsze efekty niż sam trening funkcji podstawowych.

Terapia dysleksji metodą Warnkego dzięki kompleksowemu postępowaniu diagnostycznemu i indywidualnie dobranemu programowi treningowemu pozwala na poprawienie funkcjonowania w zakresie centralnego przetwarzania słuchowego, wzrokowego, koordynacji wzrokowo-słuchowej, a także w obszarze spostrzegania własnej motoryki i równowagi. Materiał terapeutyczny jest atrakcyjny i ma szerokie zastosowanie.

Metoda terapii dysleksji Warnkego koryguje rozwój procesów poznawczych i skutecznie usuwa źródła trudności. To sprawia, że metoda Warnkego jest trwała i wysoce skuteczna (wg prof. Tewesa aż 42,6%). Wspomaganie terapii treningiem eeg-biofeedback prowadzi do dalszego zwiększenia jej efektywności.

Objawy ryzyka dysleksji dziecka 6-letniego

obniżona sprawność ruchowa
kłopoty z równowagą
obniżona sprawność manualna
niepoprawne rysowanie
trudności z wycinaniem
lateralizacja opóźniona lub nieustalona
zaburzenia w koordynacji wzrokowo-ruchowej
trudności w opanowaniu piłki
trudności z odwzorowywaniem (szlaczki, figury)
trudności z różnicowaniem kształtów
opóźniony lub zaburzony rozwój mowy
trudności ze wskazywaniem stron ciała i przestrzeni
trudności z ocenianiem pory dnia, roku, daty
wolne tempo czytania, przekręcanie wyrazów
nieprawidłowy kierunek pisania liter, wyrazów ( G. Krasowicz-Kupicz)

Objawy ryzyka dysleksji w wieku przedszkolnym

słaba koordynacja ruchów całego ciała
kłopoty z utrzymaniem równowagi
słaba sprawność rąk
zaburzona koordynacja wzrokowo-ruchowa
trudności z wiązaniem sznurowadeł
zapinaniem guzików
trudności z konstruowaniem budowli z klocków
niechęć do rysowania
opóźniona lateralizacja
brak przejawów preferencji ręki
opóźniony lub zaburzony rozwój mowy
trudności z zapamiętywaniem wierszyków
mały zasób słów

Dysleksja rozwojowa

Dysleksja rozwojowa to problemy z czytaniem. Dziecko nie potrafi skojarzyć zobaczonej literki z właściwym dźwiękiem. Do tego myli literki podobnie brzmiące, jak „d”, „b”, „p”, „g”. Ma problem ze składaniem pojedynczych słów i z łączeniem je w zdania. Przekręca wyrazy, przestawia, opuszcza i przez to nie rozumie co przeczytało.

Dysleksja może występować u dziecka w trzech formach – w postaci trudności jedynie w nauczeniu się poprawnej pisowni lub jako zespół dwóch bądź nawet trzech form zaburzeń:

Dysgrafia – brzydkie, koślawe litery, trudności z utrzymaniem się w linijce, nierówne litery w wyrazach;
Dysleksja – zaburzenia tempa i techniki czytania, a także niski poziom rozumienia przeczytanej treści oraz zaburzenia w pisaniu;
Dysortografia – trudności z opanowaniem poprawnej pisowni – dziecko popełnia błędy ortograficzne mimo dobrej znajomości zasad pisowni.

Objawy wskazujące na możliwość wystąpienia trudności szkolnych rodzice mogą zaobserwować we wczesnym dzieciństwie. Im dziecko jest starsze, tym bardziej jego trudności mają już specyficzny - dyslektyczny charakter.

Koncepcja leczenia dysleksji Freda Warnkego

Dysleksja jest diagnozowana u uczniów przejawiających trudności w nauce czytania i pisania pomimo co najmniej przeciętnego poziomu inteligencji oraz prawidłowej edukacji w tym zakresie. Według koncepcji Freda Warnkego przyczyną problemów z nauką prawidłowego czytania, pisania i mówienia są trudności w automatyzacji przetwarzania słuchowego, wzrokowego i motorycznego. Czytanie, pisanie i mówienie to złożone czynności umysłowe, które mogą przebiegać prawidłowo wyłącznie wtedy, gdy są w pełni zautomatyzowane. Jeżeli przetwarzanie bodźców w mózgu jest opóźnione, zwiększenie ilości ćwiczeń czytania i pisania nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Bardziej skuteczne jest przyspieszenie procesów przetwarzania na poziomie centralnym poprzez ćwiczenia automatyzacji ośmiu funkcji podstawowych w zakresie słyszenia, widzenia i motoryki.

Czytaj więcej...

Diagnoza dysleksji metodą Warnkego

Diagnoza prowadzona wg metody Warnkego, dzięki wykorzystaniu aparatury medycznej, umożliwia

▪ określenie problemów w zakresie przetwarzania na poziomie centralnym

▪ sprawdzenie czy analizator wzrokowy i słuchowy pracują prawidłowo.

Procedura diagnostyczna w terapii dysleksji metoda Warnkego składa się z 14 kroków. Każde z zadań testowych bada inną kompetencję z zakresu percepcji wzrokowej, słuchowej oraz motoryki.

Metoda Warnkego – 14 kroków diagnostycznych:

KROK 1: Próg kolejności wzrokowej Umiejętność porządkowania dwóch następujących po sobie szybko bodźców wzrokowych. Wydłużony próg kolejności wzrokowej powoduje, że zazwyczaj szybkie skanowanie wzrokowe obrazów – potrzebne przy czytaniu – przebiega o wiele wolniej i staje się zajęciem pracochłonnym.Próg kolejności wzrokowej mierzony jest za pomocą następujących bezpośrednio po sobie błysków. Pacjent proszony jest o wskazanie ich kolejności.

KROK 2: Próg kolejności słuchowej Wielkość określająca rozdzielczość czasową bodźców słuchowych, (odległość między dwoma takimi bodźcami). Zbyt wysoki próg kolejności słuchowej sprawia, że dziecko z trudnością odróżnia od siebie głoski zwarto-wybuchowe (b-d-g-k-p-t), co prowadzi do trudności w zrozumieniu mowy.Próg kolejności słuchowej mierzy się za pomocą następujących bezpośrednio po sobie dźwięków. Osoba wskazuje, który dźwięk pojawił się w słuchawkach jako pierwszy.

KROK 3: Słyszenie kierunkowe Umiejętność lokalizacji źródła dźwięku, pozwala na śledzenie toku lekcji w otoczeniu dźwięków zakłócających, które w standardowym pomieszczeniu klasowym mają natężenie ok. 50–60 dB(A).Słyszenie kierunkowe mierzone jest za pomocą bocznego kliknięcia w słuchawkach. Pacjent proszony jest o wskazanie kierunku, z którego pojawiło się kliknięcie .

KROK 4: Różnicowanie tonów Umiejętność szybkiego spostrzegania różnic wysokości dźwięków pojawiających się jeden po drugim.Zdolność ta jest niezwykle istotna dla różnicowania samogłosek i dekodowania melodii mówienia.Różnicowanie tonów mierzy się za pomocą dwóch różnych tonów pojawiających się w słuchawkach. Należy określić kolejność słyszanego niskiego dźwięku.

KROK 5: Synchroniczne wystukiwanie rytmu Umiejętność przełożenia zmieniających się kliknięć słyszanych raz z lewej, raz z prawej strony na odpowiednie stukanie dłońmi. Zdolność ta świadczy o efektywnej koordynacji półkul mózgowych, która nie działa prawidłowo u osób z dysleksją, z zaburzeniami przetwarzania słuchowego.Pacjent proszony jest o naciskanie przycisków w rytm kliknięć (stosownie do nich), na zmianę pojawiających się w słuchawkach raz z prawej raz z lewej strony.

KROK 6: Czas reakcji z wyborem Jest to umiejętność szybkiej i trafnej reakcji motorycznej przy wyborze jednej z wielu możliwości. Dzieci dyslektyczne przy wykonywaniu zadań związanych z czasem reakcji z wyborem w przypadku kanału wzrokowo-motorycznego i słuchowo-motorycznego, osiągają znacznie gorsze wyniki. Umiejętność ta decyduje o czasie rozpoznawania fonemów i grafemów. Czas reakcji z wyborem ustala się mierząc czas, jaki upływa od momentu pojawienia się bodźca do wyboru – naciśnięcia przycisku na panelu odpowiedzi. Pacjent musi szybko reagować na niskie dźwięki, które pojawiają się naprzemiennie w słuchawkach.

KROK 7: Rozpoznawanie wzorca częstotliwości i czasu Rozpoznawanie wzorca częstotliwości i czasu to umiejętności ważne do segmentowania ciągłego potoku mowy przy rozpoznawaniu języka mówionego na poziomie niejęzykowym. Są istotne dla przekładania melodii mowy na informację. Testy mierzą umiejętność zlokalizowania tonu o odmiennej wysokości lub długości spośród trzech dźwięków.Osoba słyszy w słuchawkach ciąg trzech dźwięków: rozpoznaje i określa pozycję dźwięku odmiennego od dwóch pozostałych.

KROK 8: Koordynacja oko-ręka Umiejętność polegająca na szybkiej korekcie motorycznej rozpoznawalnych wizualnie odchyleń drążka do balansowania.Pacjent balansuje lekkim drążkiem na grzbiecie dłoni przez 10 sekund, starając się kontrolować i korygować swoje ruchy.

KROK 9: Czytanie pseudotekstów Zadanie wykonuje się za pomocą czytania pseudotekstów – czyli specjalnie przygotowanych tekstów pozbawionych znaczenia. Test pozwala na rozpoznanie strategii czytania i stopnia zautomatyzowania podstawowej konwersji grafemów na fonemy. Osoby mające problemy z pisownią z różnych względów próbują rozpoznawać całe słowa po jego konturze, a nie po szczegółowej strukturze poszczególnych liter. W ten sposób nie powstają u nich zróżnicowane reprezentacje prawidłowej pisowni.Pacjent czyta psueudoteksty. Podczas zadania mierzona jest liczba błędów oraz czas potrzebny na wykonanie ćwiczenia.

KROK 10: Zdolność do krótkotrwałego zapamiętywania sylab Umiejętność krótkotrwałego zapamiętywania sylab i słów w procesie czytania, jest istotna do czytania ze zrozumieniem.Krótkoterminowe zapamiętywanie mierzone jest przez powtarzanie ciągów sylab złożonych z od 2 do 6 elementów.

KROK 11: Selektywność percepcji Umiejętność opierająca się na funkcjach podstawowych, zwłaszcza zaś na przetwarzaniu czasowym. Selektywność percepcji jest niezbędna dla bezbłędnego rozróżniania głosek o podobnych brzmieniach, zwłaszcza głosek zwarto-wybuchowych, również na tle dźwięków zakłócających.Selektywność percepcji mierzy się z użyciem pseudosłów. Badany słyszy w słuchawkach tekst i powtarza na głos usłyszane słowa, które są następnie porównywane przez badającego z wynikami.

KROK 12: Spostrzeganie dynamiczne Umiejętność szybkiego i płynnego podążania obydwoma oczami za oglądanym przedmiotem. Jest to umiejętność istotna dla łatwości i szybkości czytania, obejmowania wzrokiem tekstu do przeczytania, ponieważ podczas procesu nie skanujemy jednej litery po drugiej.Test spostrzegania dynamicznego wykonuje się sprawdzając u dziecka płynne podążanie obydwoma oczami za tzw. obiektem fiksacji.

KROK 13: Współpraca obuoczna Test widzenia stereoskopowego, który sprawdza zdolność widzenia w trzech wymiarach z bliskiej odległości. Jest to umiejętność ważna do niezakłóconego szybkiego czytania.Pacjent patrzy na specjalnie zaprojektowane plansze z implementowanymi symbolami, kształtami. Zadaniem pacjenta jest wymienić wszystkie z czterech prezentowanych obrazków. W przypadku błędnych odpowiedzi można domniemywać problemów w widzeniu stereoskopowym i zaleca się wykonanie dalszych badań w kierunku wykluczenia zeza ukrytego.

KROK 14: Literowanie wzrokowe Literowanie wzrokowe to warunek konieczny do opanowania prawidłowej pisowni. Ważna jest umiejętność przywołania słownictwa z naszego wewnętrznego wizualnego leksykonu.Osoba powinna potrafić przeliterować znane mu słowo zadane przez terapeutę zarówno od przodu, jak i od tyłu. Dzięki temu można ustalić, jaką technikę literowania lub głoskowania stosuje pacjent.

Dla kogo jest terapia dysleksji metodą Warnkego?

Metoda Warnkego jest skierowana do dzieci i osób dorosłych, u których występują trudności w zakresie:

▪ prawidłowego czytania

▪ mówienia

▪ pisania

▪ percepcji słuchowej

▪ koncentracji uwagi

▪ pamięci

▪ koordynacji wzrokowo-ruchowej

Metoda Warnkego - skuteczna terapia dysleksji